Günün birinde
karşınızda formlarını çok beğendiğiniz bir tekneyi görebilirsiniz. Sadece
çektiğiniz fotoğraflar size yeni bir proje çizmek için yardımcı olamaz. O
teknenin rölövesini çıkartmanız gerekir. Tekne rölövesi hazırlamak kolay bir
işlem olmakla birlikte kâğıt üzerine ilk çizgiden itibaren biraz metot ve çokça
dikkat gerektirir.
1)TEKNENİN YERLEŞTİRİLMESİ
Rölövesi alınacak tekne sahilde kızak üzerinde, denizde
bir yana devrilmiş veya plajda bir karnı üzerinde yatıyor olabilir. Yine de
elden geldiğince amacımıza kısa yoldan ve sağlıklı ölçüler ile varabilmek için
en düzgün şekilde tekneyi doğrulmalıyız.
En uygun yöntem teknenin düz bir tabanda (tersane
kızağında, garajda veya rıhtımda) ve aşağı yukarı yüzer haldeki duruşunda
olmasıdır.
Eğer tekne yerinden oynatılabiliyorsa zaman kaybına önem
vermeden omurga altını takozla besleyerek biraz yükseltilmeli ve mümkünse
boyuna ve enine teraziye getirilmelidir.
Rölöve sadece bir bordadan alınacağından ölçülerin
sağlıklı olacağı en az hasarlı borda seçilmelidir.
Bu işlem tamamlandıktan sonra
* Bodoslama içi merkezden ve küpeşte seviyesinden aynanın
merkezine ve küpeşte seviyesine bir ip gerilir.
* Omurga boyunca yere paralel olacak şekilde su terazisi
ile de kontrol edilerek bir ikinci ip gerilir. Bu ip teknenin tam da düz
olmayan bir satıhta bulunması halinde alacağımız yüksekliklerde bize referans
olacaktır.
* Bodoslama ve ayna merkezlerinden yere birer şakul
indiriniz. Hata varsa tekneyi şakule alınız.
Bu tamamlanan işlemler ile tekne yerde nasıl durursa
dursun uzaydaki referans noktalarını belirlemiş oluruz.
Bir sonraki aşama enine kesitlerin olabildiğince çok
sayıda belirlenmesidir. 5–6 metrelik bir teknede dört/beş kesit yeterli olur.
Kesitler birbirine eşit uzaklıkta ve hatayı azaltmak için her biri çizilmeden
tekne küpeştesinden yere bir şakul ile kontrol edilerek bordaya dikey olarak
çizilir.
Bu aşamada boyuna profil ve küpeşte çevresi rölövesini
çıkartabiliriz.
2)BOYUNA PROFİL & KÜPEŞTE ÇEVRESİ RÖLÖVE ALMA
Daha sonradan hatalara yer vermemek için tekne profilinin
ölçüler alındıkça çizilmesini öneririz.
Uygun ölçüde bir resim kâğıdını büyükçe bir kontrplak
üzerine sabitleyin. Ölçekli olarak (1/10 veya 1/5) çektiğimiz boyuna ipler ve
indirdiğimiz sakulleri temsil eden ABCD paralel kenarlı dikdörtgeni kâğıdınıza
aktarın. Böylece teknenin uzayda duruşunun ana çerçevesini çizmiş olacağız.
- Her kesitin
ayrı ayrı (A) referans notasından uzaklığını
- Her kesitin
küpeşte yüksekliğini omurga altında bulunan refrans ipine göre ölçünüz.
- Aynı zamanda
bodoslama merkezi- ayna merkezi arasında (A-B) referans ipine göre her kesitin
yarım enini ölçüp not ediniz.
Böylece teknenin küpeşte çevresini ve şiyer (çakmak)
hattını da elde edeceğiz.
- Bodoslamada
bulunan şakul ipini (A-D) referans alarak mümkün olduğunca çok eşit
yüksekliklerde bodoslamanın referans ipine olan uzaklıklarını ölçüp not ediniz.
Aldığınız ölçüleri ölçekli olarak kâğıdınıza taşıyınız ve bodoslama ergisini
çiziniz.
Eğer tekne bindirme kaplama ise bu işlemi her bindirme
kaplamasını referans alarak yapmalısınız.
- Aynı işlemi
yere paralel olan (D-C) refrans ipine
göre bu kere yükseklikleri alıp omurgayı ölçülendiriniz ve kâğıda taşıyınız.
- Bodoslamada
yaptığınız gibi kıç dikmede de (B-C) dikey referans ipine göre azami dikkat
göstererek uzaklıkları not ediniz. Pervane yuvası ölçülerini unutmayınız. 1.
sıra kaplama Galbord ve 2. sıra kaplama Ribord kaplamalarının kıç dikme
üzerindeki ölçülerini not ediniz.
3)AYNA RÖLÖVESİNİN ALINMASI
Aynanın sadece bir yarısı ölçülendirilecektir.
Önce (B) noktasından aynaya bir dikey çizgi çiziniz.
Küpeşte hizasından itibaren aşağı doğru 3 vaya 4 adet yatay çizgileri aynaya
işaretleyiniz. Her yatay çizginin (B) noktasından yüksekliğini ve ayna üzerinde
enini ölçüp not ediniz.
Özellikle bindirme kaplama teknelerde borda
kaplamalarının aynaya bağlantılarını ölçüp not ediniz.
Kıç bodoslama dikmesi ve ayna üzerinde su hattını not
ediniz. Bu ölçüler size karina merkezi ile yelken planını çizerken yardımcı
olacaktır.
4)BOYUNA YARIM KESİT RÖLÖVELERİN ALINMASI
Pek çok metot
vardır.5-6 metre orta ölçekli bir teknede 10-12mm kalınlığında ve ortalama 50cm
eninde, teknenin en yüksek yerini kurtaracak uzunlukta bir kontrplağın altına
omurga ve karina ölçülerini de alabilecek tabanı yere terazide bir kontra daha
ekleyerek bir L parça elde ediniz.
Bu parçayı tekne üzerine tebeşirle çizdiğiniz dikey kesit
çizgilerinden birine dayayınız.
Tekne üzerine çizdiğiniz kesit çizgisi üzerine küpeşteden
omurga üzerine kadar 5–10 nokta işaretleyiniz.
60 derecelik bir gönyenin sivri ucunu noktalardan
küpeştede bulunan üzerine koyunuz. Kontra üzerine sivri uç karşısındaki 2 acıyı
işaretleyiniz.
Dikey çizgi üzerindeki aşağı doğru her noktada aynı
işlemi yapınız.
Kontrplak üzerinde işaretlediğiniz her nokta karşınındaki
açı noktalarını bir tiriz ile birleştirdiğinizde ölçülerini aldığınız boyuna
kesiti kontra üzerinde elde etmiş olacaksınız. Bu çizgiyi kâğıda 1/1 ölçüsünde
taşıyıp daha sonra ölçekli olarak küçültünüz.
Eğer tekne bindirme kaplama ise her bindirme kesimse
noktasından ölçüm yapınız.
Bu aşamada form rölöve alınma işlemi tamamlanmıştır.
Bundan sonra konstrüksiyon rölövesi denen ve teknede
kullanılan ahşap parçaların ölçümleri yapılarak not edilir. Bu ölçüler bize
inşa detaylarını hazırlamakta yardımcı olacaktır.
Gerçek projenizi çizerken şüphede kalmamak için
rölövesini aldığınız teknenin pek çok fotoğrafını ve inşa detay fotoğraflarını
çekiniz.
Türkçe olarak bulunması oldukça zor üstelik çok da iyi yazılmış bir yazı. Elinize, yüreğinize, bilginize, emeğinize sağlık.
YanıtlaSil