Ahşap teknelerde (ahşap) direk

Ahşap teknelerde direk çapı ve boyu seçilen armanın çeşidine göre uygulanıyordu.
2 parçalı direklerde ( ana direk ve üzerine eklenen gabya çubuğu) ana direk tabanı ve cundası aynı çaptadır.

50Ft ve altı İngiliz gezi teknelerinde alt direk güverteden cundasına kadar yüksekliği (h) averaj oranı 024h olarak uygulanırdı. Eski, diğer bir kurala göre direk alt çapı tekne eninin her foot’u için 7/8 inch, bir diğer kurala göre ise de tekne boyunun her foot’u için 7/32 oranı kabul edilirdi.

Direk,seçilen armanın cinsine ve özel kullanımlarda, performansı arttırmak amacı ile geriye doğru eğimli olarak (rake) monte edilirdi. 50Ft ve altı cutter ve sloop’larda alt direğin her foot yüksekliği için ¼ inches, ketch’lerde 3/8 inches ve uskunalarda ½ inch eğim verilirdi. 2 direkli teknelerde ön direk arka direğe oranla daha eğimli olurdu. En iyi örneklerini İngiliz uskunalarında görürüz.

Direkler elde edilebilen ağaçların boyuna ve çapına göre ya bütün bir tomruktan veya parçalı ve dolu olarak keresteden, veya yine parçalı kerestelerden içi boş olarak yapılıyordu. Direk için en iyi seçim çam ailesinden oluyordu. Siyah çam veya göknar genel seçimler, Norveç göknarı en iyi seçimdi. 

Tesfiyesi yapılıp iyice zımparalanmış direkler vakit geçirilmeden, sıcaklık farkı ve rutubet nedeni ile eğilmemesi için 1 ölçü kaynatılmış bezir yağı ve 2 ölçü paraffin (kerosen) karışımı ile emprenye edilirdi. Daha sonra, varsa kuş gözü budaklar ve çatlaklar mastikle doldurulur ve tesfiyesi yapılırdı.

Oregon çamı tomruktan elde edilecek dolu direkler için en iyi malzemedir.Hafif ve dayanıklıdır. Çıralı çam Oregon kadar dayanıklı olmakla birlikte daha ağırdır. Ladin ise diğer ikisi kadar dayanıklı olmasına rağmen boy vermez. O nedenle daha çok serenlerde kullanılırdı. Kızıl, sarı veya beyaz çamlarda boy bulunduğu zaman direklerde kullanılan ağaçlardı.

John Leather
The Gaff Rig Handbook