Facebook 'da yayımlanan bu kısa makaleyi elimden geldiğince çevirip yayımlıyorum.
Geleneksel tekneler sadece geçmiş dönem teknelerinin tıpkı yapımları
değildir, olmamalıdır. Bay Vlavianos’un da söylediğine de katılarak geleneksel
tekne tıpkı yapımları en ince ayrıntılarına kadar inşa edildikleri dönem
tekniklerini kullanarak yapılmalıdır.
Uzun yıllardır motorlu olarak kullanılan ve yelken taşımayan tırandiller
geleneksel olamazlar. Yat haline getirilmiş tırandiller de geleneksel kabul
edilemezler.
Aynı tırandile modern yelkenler eklense de, günümüz tersanelerinden
çıkan bu tekneler de geleneksel olarak nitelenemezler. Sadece onun yelkenli bir
tırahdilimsi olduğu söylenebilir.
Diğer taraftan “tekne” zamanının gereksinimlerine uygun olarak tadil
edilebilir. Yelkenlerden vazgeçilip motor eklendiğinde güverteye bir kamara
eklenmeye başladı, güverte daha az derin, daha geniş hale gelince bugün
gördüğümüz yetmiş yıl önceki eski resimleri yadırgıyoruz. Öyleyse on yıllardır
inşa edilegelen daha kalın çizgili ve yelkenli çağımız tırandilleri “geleneksel” olarak mı kabul edilecekler?
Tabii ki iki kere hayır !!!
Geleneksel tekneler zamanın gereksinimlerine uygun olarak gelişirken
özelliklerini kaybetmezler. Böylece yararlı olamaya devam edemezler. Günümüzde
geleneksel bir yat bir balıkçı teknesi özellik ve gereksinimlerini bünyesinde
barındırır. Zamanının gereksinimlerine
göre imalata devam ederseniz kimse sizin yaptığınız ile ilgilenmez. Zamanımızda
tam da bu hüzünlü noktadayız ve ayakta kalabilmek için gelişmeye çok fazla
ihtiyacımız var.
Çağdaş malzemelerin kullanılması, gereksinimlerin göz ardı edilmemesi,
daha güvenli, rahat, seyir konforu arttırılmış, yeniden yelkene uygun, daha az
bakım ve tamir isteyen tekneler inşa ederek ayakta kalabiliriz.
Bay Damianides’in ne kabuğu ne denizcilik kalitesinde hiçbir şeyi
değiştirmemek gerekir önermesine katılmıyorum. Bay Damianides iyi tasarımcı ama
tekne yapımcısı değildir. Ne de marangoz veya denizci de değil. Geleneksel
zanaatkarlar ile ilişkileri, ayrıntılı inşa araştırmaları, geleneksel yapım ile
ilgili kayıtları, yeniden ortaya koyduğu en eski planlar çok değerlidir. Bu çalışmalar
yapılmasalardı kaybolup giderdi. Göz ardı edilmemesi gereken çok değerli bir
çaba. Ama geleneksel tekne ve özellikle de yelkenli olanlar tekne yapımında
tasarımların ve inşaat tekniklerinin yeniden yelkene önem verilecek ise
geliştirilmesi elzemdir.
Spetses yarışlarından gerekli dersleri çıkartmalıyız.
Daha fazla yelken eklemek için geç kalındı, tramolarda umutsuzca yetersiz
yelkencileri görmek bizi üzüyor.
(2012 yılında Pire’den deneyimli büyük
bir tırandil kaptanı Spetses’de baş pervanesini çalıştırmak için izin istedi).
Balon yelkeni taşısa da kendince en az risk taşıyan seyir yapıyordu. Bu
problemler ne istediğimizi saptayıp bilirsek kolayca ortadan kaldırılabilir.
Tekne tasarımları geliştirilmez ise bu olumsuzluklar devam edecektir.
Bu nedenle, herhangi biri tekne çizgilerini değiştirmemek gerekir diyorsa ilerlemeye fren, bilim dışı algı ve dolayısıyla yanlıştır. Çünkü söylediklerimiz geleneksel inşacıları etkilemekte yanlış izlenim edinmektedirler. Hepimiz daha dikkatli olmak ve deneyimlere de sahip çıkmak durumundayız.
Şahsi olarak geleneksel teknelerin çağdaş malzemeler kullanılarak ve dış
görünüşlerini bozmadan geliştirilmesinden yanayım. (Tabii ki böylesi tırandile
alüminyum direk koyarak sakil hale getirilmesinden bahsetmiyorum.). Örneğin
karınlarını su hattında biraz yumuşatmak “geleneksel” görünümünü bozmayacak ama
performanslarını arttırıp denizde davranışlarını geliştirecek Ege denizinde
yelken seyirlerini daha konforlu hale getirecektir.
35 yıldır geleneksel tekneler ile geleneksel tersanemde hem yapımcı hem
de tekne sahibi olarak yaşıyorum. Deniz, ahşap tekneler, diğer tekne
sahipleri ile yaptığım görüşmeler beni bu sonuca getirdi. Biliyorum ki pek çok
kişi benimle hem fikir olamayacak. Kimse en iyiyi kendisinin bildiğini iddia
edemez. Bu nedenle, bir araya gelip
bilgi ve deneyimlerimizi birleştirerek geleneksel ahşap tekneleri geliştirerek dünya
denizlerini süslemeye devam edelim.
Nikos
Daroukakis
