2 Kasım 2014 Pazar

MARSİLYALI PHYHEAS

Kiriakopoulos Filippos
23 Ekim 2008


İsa’dan önce 4.Yüzyılda Pytheas Massaliotis, Marsilya yöneticilerinin izni ve desteği ile aşağıda resmi görünen bir açık deniz “pentikontoro”su ve deneyimli bir mürettebat ile Yunanistan'da pek kolay elde edilemeye kalay gibi değerli madenler bulmak için yola çıkmıştır. Cebelitarık boğazından sonra İberik Yarımadası ve Fransa sahillerini geçerek Valerion (Cromwall) ve Kantion (Kent) limanlarına ulaşır. Bütün İngiltere Adası doğu sahillerini katederek  kuzeye yönelir ve İngiltere adasından on kat daha büyük olduğunu “Okyanus” kitabında yazdığı  Thouli adasına ulaşır. Bazı yerlerde okyanusun donmuş olduğundan bahseder.

Pytheas arktik enlemlere vardığında “hiç batmayan” güneşi gördüğünü anlatır. Thouli’de (Büyük olasılıkla İzlanda) çok zor şartlar altında yaşayan insanlardan bahseder. Aşırı soğuk nedeniyle insanların yaşamadığı bölgeleri görür. Britanyaya dönüş yolunda batıdan Douvre yönünde yol alır. Kelt ülkesi sahillerinde Rotterdam yakınında Rhin nehri ağzına gelir. Buradan devamla nederland ve alman kıyılarını takip eder. Pytheas tarihte ilk kez alman ve Sakson Teftonon halklarından bahseden kişidir.

Akdeniz’de ileri teknoloji kullanılarak işlenip süs eşyası ve heykeller yapılan değerli kehribarın üretildiği yerleşimlere ulaşır. Anlatıldığına göre kehribar büyük bir adada dalgaların arasından yerli halk tarafından toplanmakta, ana kıt'aya taşınıp, güneyde pazarlarda satılmaktadır.

Buradan devamla Baltık denizine Baltık ve nordik ülkelere yol alır. Marsilya başka diğer cesur denizcilerin de ortaya çıktığı kenttir. Ancak sadece Pytheas antik Grek’ta  kutup dairesine ulaşan, yeni Kuzey ülkelerini ve donmuş okyanusu doğru ve yadsınamaz şekilde kayıt altına alan kaşiftir. Kendisini aşağı gören ve şüphe ile karşılayanlara karşı, yeni bilgi ve kavramları ortaya koyan devrimci olarak nitelendirilir.

“Okyanuslar üzerine”  ve “ Toprağın dönemleri” adlı iki kitabında gerçekleştirdiği yolculukları özellikle de haritalar ile anlatır. Ne yazık ki önce karşı çıkan yadsıyan ve inanmayanlar sonradan İngiltere, Norveç, İzlanda ve kuzeyin Baltık denizine, olumsuz bakanlar da dahil olmak üzere bilimsel yolculuklara izin vereceklerdir.
Pytheas da zamanından önce dünyaya gelip etrafındaki dünyayı ve gizemlerini keşfederek  fazlası ile bedel ödeyen öncülerden biridir.