"BARSELONA SÖZLEŞMESİ"

(Traduction d'anglais en français Par François Casalis, Sequana) 

Türkçeye tercüme M.Cem GÜR

AVRUPA KONVANSİYONUNDA ESKİ DENİZ ARAÇLARININ YÜZEBİLİR OLARAK KORUNMASI VE RESTORASYONU

VENEDİK SÖZLEŞMESİ 1964 yılında düzenlenen anıt ve sitelerin korunması ve restorasyonu prensiplerini düzenler.

Şu dibace (giriş) ile başlar:

"Toplumların anıtsal yapıları, yüzlerce yıllık geleneklerinin, günlük yaşamda,  geçmişten manevi mesaj yüklü canlı şahitleridir. Her geçen gün değerlerin bütünlüğünün farkına varan insanlık bunları tarihi miras olarak kabul eder ve gelecek nesiller için dayanışarak sorumluluk yüklenmeyi kabul eder. Tüm zenginlik ve özgünlükleri ile sonraki nesillere taşımak görevidir.

O nedenle, ortaklaşa olarak engelleri kaldırarak ve uluslararası planda, her ulusa kendi kültür ve gelenekleri çerçevesinde uygulamalarını güvence altına alarak yön vermek temeldir işlevdir.

 Bu temel prensiplere ilk şekli verilerek, 1931 Atina Sözleşmesi çok geniş uluslar arası gelişmelere ve özellikle de ICOM ve UNESCO’nun ulusal dokümanlarına ve bu kurumlara bağlı olarak uluslararası kültürel değerlerin korunması için çalışmalara önemli katkı vermiştir.”

Her iki Şart özellikle karasal anıt ve siteleri kapsar. Büyük benzerlik olmasına rağmen denizcilik ortak mirası kapsam dışındadır. Böylece 2001 yılında EHM’nin Barselona’daki kongresinde VENEDİK SÖZLEŞMESİ adapte edilerek ortak denizcilik mirasını Avrupa’da:

BARSELONA SÖZLEŞMESİ

başlığı altında düzenlemiştir.

"Tanımlamalar"

Madde 1

Yüzer, ortak denizcilik mirası tanımı. Özgün bir uygarlığın geleneksel gemisini veya dikkate değer bir gelişme, aynı zamanda geleneksel seyir, denizcilik becerileri ve tekne inşasıdır. Sadece önemli gemileri değil, geçmişte kullanılmış kültürel anlamı olan en basit tekneleri de kapsar.

Madde 2

Geleneksel teknelerin korunması, restorasyonu ve ortaya çıkarılması sırasında araştırma ve korumaya alınmalarında tüm bilimler, tüm teknikler ve tüm ekipmanlar yardımcı olmalıdır.

"AMAÇ"

Madde3

Geleneksel teknelerin korunması ve restorasyonu hedefi her birinin sanat eseri olarak kabulü ve geleneksel becerilerin hem tarihi şahitleri hem de devamını sağlamaktır.

"KONSERVASYON"

Madde 4

Geleneksel tekneleri sürekli koruma altında olması ve yüzebilmesi için düzenli bakımı esastır.

Madde5

Eski gemilerin tahsis edilmesi sosyal amaçlara hizmet eder ve korumayı kolaylaştırır.

Böylesi bir tahsis istenen bir şey ise de teknenin dış görünümünü fark edilir şekilde bozmamalıdır. Tahsis için zorunlu değişimler kabul edilir limitlerde olmalıdır.

"RESTORASYON"

Madde6

Geleneksel gemi ile seyrettiği denizler tarihindeki şahitliği ayrılmaz bütündür.  O nedenle bağlama limanı ile seyir alanı olabildiğince daha önce bulunduğu bölgede olacaktır.

Madde 7

Restorasyon yüksek uzmanlık gerektiren işlemdir. Geleneksel deniz araçları tarihi estetik değerleri ortaya çıkartıp, korumak ve fonksiyonel kılmaktır. Eski cevherlere saygı ve özgün belgelere dayanır. Restorasyon her zaman teknenin tarihi araştırması ile donatılacaktır.

Madde 8

Geleneksel teknelerin restorasyonunun yine geleneksel malzeme ve teknikler ile yapılması yeğlenir. Geleneksel malzeme ve tekniklere ulaşmak mümkün olmadığında, etkinliği bilimsel verilere dayanmış ve deneyim ile garanti altına alınmış çağdaş koruma malzemeleri ile yapılabilir.

Madde 9

Geleneksel bir teknenin restorasyonu onun özgün haline getirilmesi anlamına gelmez. Bazı deniz araçları, hizmet süreleri sonunda büyük tarihi ilgi kazanmışlardır. Belirli bir döneme ait tekne o döneme tekabül eden nitelikli tarihi belgeler ve tekniklerin derinlemesine incelenmesi sonrasında restore edilir.

Madde 10

Mecburi seyir ve güvenlik ekipmanları, estetik ve tarihi elemanların tanıklığını şüpheye düşürmeden ve orijinal kısımlardan ayrılarak bütünün içine uyumlu biçimde entegre edilecektir.

Madde 11

Eklentiler, teknenin ilginç bölümlerini, geleneksel planını ve bütünlüğünün dengesini bozmadığı sürece kabul edilebilir.

Madde 12

Restorasyon çalışmaları her zaman, analitik rapor ve kritikleri, illüstrasyon ve/ya fotoğrafları ve diğer materyali kapsayan net belgeler içerecektir.

Bütün demontaj safhaları ile bakım onarım ve yeniden montaj,  yeni eklenen parçalar ve teknik ve biçimsel donanım çalışmalar boyunca kayıt altına alınacaktır.

BARSELONA SÖZLEŞMESİ, 28 Eylül 2002 tarihinde, Enkhuizen’de toplanan PME (Patrimoine Maritime Européen- Avrupa Denizcilik Mirası) grubu tarafından düzenlenmiş, Ebeltoft  (DK) kentinde, Jylland (Jutlande) fikateyninde 30 Mart 2003 tarihinde imza altına alınmıştır.

Arne Gotved

(PME Kültürel Konsey başkanı)